Men hoort wel vaker dat ouders ruzie hebben met (één van) hun kinderen en dat het kind vervolgens (deels) wordt onterfd. Vaak worden de andere kinderen (als die er zijn) als enig erfgenaam aangemerkt.
Betekent dit dat het onterfde kind dan helemaal nergens recht op heeft?
Dat is niet zo. Ook kinderen die onterfd zijn (of hun kleinkinderen, indien het onterfd kind al overleden is) kunnen aanspraak maken op een deel van de erfenis van de overleden (groot)ouder. Dit heet de legitieme portie. In een testament kan niet worden bepaald dat een onterfd kind hier geen recht op heeft.
Wanneer je recht hebt op een legitieme portie, betekent dat niet dat de legitieme portie automatisch op je bankrekeningnummer wordt bijgeschreven; er wordt wel verwacht dat je zelf actie onderneemt door officieel aanspraak te maken op de legitieme portie bij de erfgenamen, de executeur, de vereffenaar of de notaris.
Er zijn geen regels verbonden aan de manier waarop je aanspraak kunt maken op de legitieme portie. Het is in principe voldoende om dit mondeling kenbaar te maken, maar het is hoe dan ook verstandig om dit schriftelijk te doen, bij voorkeur door een aangetekende brief te verzenden. Op die manier voorkom je dat je later niet kunt bewijzen dat je op tijd aanspraak gemaakt hebt op de legitieme portie.
Er zijn wel regels verbonden aan de periode waarop je aanspraak op de legitieme portie kunt maken. Je kunt pas aanspraak maken op de legitieme portie, als de (groot)ouder die je heeft onterfd 6 maanden dood is, maar je mag niet langer dan 5 jaren daarmee wachten. Als je langer dan 5 jaren na overlijden wacht met het aanspraak maken op de legitieme portie, dan ben je te laat en vervalt je recht.
Als blijkt dat je op tijd aanspraak hebt gemaakt op de legitieme portie, dan moet worden gekeken naar hoe groot deze portie is. Belangrijk om te weten is dat de legitieme portie alleen een geldvordering bestaat. Je bent in dat geval een legitimaris, oftewel een schuldeiser op de nalatenschap. Daardoor neem je geen deel aan de onderhandelingen over hoe de erfenis verdeeld moet worden.
Aangezien de legitieme portie alleen uit een geldvordering bestaat, betekent dat dat je niet kunt eisen dat het mooie servies of de nieuwe tv aan jou worden toebedeeld, maar hoeven de erfgenamen in principe alleen maar akkoord te gaan met uitbetaling van geld.
Hoe hoog is dan het bedrag waar je aanspraak op kunt maken? Heel simpel gezegd is dat bedrag de helft van de waarde waar je aanspraak op zou kunnen krijgen wanneer je niet onterfd zou zijn (de helft van het kindsdeel). Daar dienen vervolgens nog bepaalde giften die het onterfd kind heeft ontvangen op in mindering te worden gebracht, terwijl ook de omvang van de legitimaire massa een rol speelt bij de hoogte van het uiteindelijk te ontvangen bedrag. Nadat de legitieme portie opeisbaar is en je er aanspraak op hebt gemaakt, heb je bovendien recht op rente. Kortom: het berekenen van het bedrag waar je recht op hebt, is niet altijd even eenvoudig.
Daarom is het altijd verstandig een in het erfrecht gespecialiseerde advocaat in te schakelen om je niet alleen te helpen bij het maken van aanspraak op de legitieme portie, maar ook bij het berekenen van de hoogte daarvan. Ook als je erfgenaam bent en te maken krijgt met een onterfde broer, zus, neef of nicht die aanspraak maakt op de legitieme portie, is het verstandig een specialist in te schakelen.
Binnen Dreessen Advocaten kunt u zich in een dergelijke situatie wenden tot mr. Gelissen. Hij is graag bereid u bij te staan bij erfrechtelijke zaken.
U kunt ons iedere werkdag van 8:15 uur tot 17:15 uur telefonisch bereiken via 046 458 1882, en ook altijd per e-mail via gelissen@dreessenadvocaten.nl. Indien gewenst kunt u ook altijd bij ons langskomen tijdens ons vaste spreekuur op ons kantoor in Maastricht, iedere dinsdag van 13:00 uur tot 15:30 uur. Het kantoor is zeer centraal gelegen aan de Wilhelminasingel 64, op loopafstand van het station en het Centrum van Maastricht.
Gedurende de hele maand april 2025 is het eerste intakegesprek volledig gratis!